پزشكان متخصص از ماه رمضان و نكات بهداشتي براي روزه داران مي‌گويند و ده نكته زير را گوشزد مي‌كنند.

براي جلوگيري از عطش

در وعدة سحري از خوردن غذاهاي خشك نظير كوكوسبزي، كوكو سيب‌زميني، كتلت و گوشت‌هاي سرخ شده مثل كباب، جوجه كباب و ماهي خودداري كنيد.
اين غذاها به همراه غذاهايي كه ادويه زيادي مي‌طلبد، باعث عطش زياد و ترش كردن در طول روز مي‌شوند. مصرف سس مايونز، خامه، سوسيس و كالباس نيز در سحري يا افطاري مناسب نيست، زيرا اين غذاها زمينة بروز ناراحتي‌هاي گوارشي نظير ترش كردن را فراهم مي‌كنند.
ضمنا خوب است شش تا هشت ليوان آب در فاصلة افطار تا سحر نوشيده شود و براي پيشگيري از احساس تشنگي در طول ساعات روز، ليمو ترش تازه در پايان سحري مصرف شود.

براي تامين قند خون

استفاده از خرما در ماه رمضان به‌خصوص در هنگام افطار براي تأمين قند خون فرد روزه‌دار بسيار مؤثر است. روزه‌داران سعي كنند به جاي غذاهاي چرب و سرخ شده، از غذاهاي آب پز و بخارپز شده استفاده كنند.

براي حفظ تعادل در وعده‌هاي غذايي

نيازي به حذف هيچ يك از وعده‌هاي غذايي نيست. در ماه رمضان انسان دچار محدوديت يا محروميت مواد غذايي نمي‌شود و احتياج به ذخيره‌سازي مواد غذايي پيش از ماه رمضان وجود ندارد.
با توجه به اين كه در ماه رمضان يك وعدة غذايي حذف مي‌شود، همة افراد بايد حداقل 20 درصد كمتر از ماه‌هاي عادي غذا بخورند. با مصرف متعادل مواد غذايي در ماه رمضان، بدن فرصت سوزاندن چربي‌هاي اضافه را پيدا مي‌كند. تمامي روزه‌داران بايد وعدة سحري را در برنامة غذايي خود داشته باشند، زيرا حذف اين وعده، سلامت‌شان را به خطر مي‌اندازد.

براي جلوگيري از افزايش وزن

در ماه مبارك رمضان از مصرف بيش از حد غذاهاي چرب و شيرين خودداري كنيد. روزه‌داران هنگام افطار از مواد غذايي شيرين مانند زولبيا، باميه و حلوا به مقدار زياد مصرف نكنند، زيرا باعث افزايش وزن مي‌شود.
انجام پياده‌روي و ورزش در اين ماه، توصيه مي‌شود. بهتر است روزه‌داران روزه‌شان را با آب ولرم باز كرده و پس از آن از نان، پنير، گردو و غذاهاي گرمي مانند آش استفاده كنند و حتما بين افطار تا شام يك تا دو ساعت فاصله بگذارند و حتما در اين زمان آب فراوان بنوشند.
كودكان و نوجواناني كه براي نخستين بار روزه مي‌گيرند بايد در وعدة سحري، غذاي كافي بخورند و همچنين آبميوه‌هايي مانند هويج و گوجه‌فرنگي را فراوان مصرف كنند زيرا مقدار زيادي ويتامين را به صورت فشرده به بدن آن‌ها مي‌رساند.

برای سلامت روزه‌اولی‌ها

فعالیت زیاد نوجوانان روزه‌دار در ماه رمضان منجر به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق در طی ساعات روز می‌شود و این می‌تواند زمینه‌ساز سوء‌تغذیة خفیف یا شدید باشد. بهترین ورزش‌ها در طول این ماه، شنا و پیاده‌روی پس از صرف افطار است، چرا که این ورزش‌ها از گرفتگی عضلات و بروز یبوست پیشگیری می‌کنند.

برای ذخیره انرژی

بعضی از روزه‌داران، بدون سحری روزه می‌گیرند که این امر موجب می‌شود نیازهای تغذیه‌ای تأمین نشده و در نتیجه کمبود بیش از حد انرژی و سوخت ناقص چربی‌ها، ترکیبات کتونی در بدن ایجاد کند که منجر به ایجاد بوی بد دهان و سر درد و دردهای عضلانی می‌شود.
حذف وعده سحری سبب پایین افتادن قند خون (هیپرگلیسمی) می‌شود که منجر به کاهش یادگیری، بی‌حوصلگی و خستگی می‌شود. بنابراین صرف سحری برای همه روزه‌داران به‌خصوص نوجوانان در حال رشد ضروری بوده و سحری باید شامل یک وعدة غذای کامل برای هر فرد باشد، زیرا در طول روز بدن به پروتئین نیازمند است که می‌توان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزیجات در سحری پروتئین‌های مورد نیاز بدن را تأمین کرد.
اگر در ماه مبارک رمضان دچار یبوست هستید می‌توانید از خورشت‌‌های ملین مثل خورشت آلو و دیگر خورشت‌‌های سبزی‌دار استفاده کنید. خوردن انواع سبزی‌های خام و پخته و میوه‌های خیسانده مانند آلو و انجیر به بهبود این وضعیت کمک می‌کند.
مصرف روغن زیتون به همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست مؤثر است. خوردن چای پررنگ و قهوه و کاکائو موجب پیدایش حالت یبوست می‌شود. مصرف آب کافی برای رفع یبوست و دفع سموم و مواد زائد بدن و انجام واکنش‌های بیولوژیکی داخل بدن مفید است.

برای سلامت روانی

روزه‌داری در بیماران مبتلا به افسردگی و بیماری‌های خفیف علاوه بر جنبه‌های مذهبی، به عنوان یک شیوة روان‌ درمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی آن‌ها را تقویت می‌کند.
روزه‌داری همچنین قدرت اراده و تصمیم‌گیری و توان اجرایی را نیز در آن‌ها افزایش می‌دهد. البته بیماران مبتلا به اختلالات روانی در صورت روزه‌داری، باید علاوه بر تغذیة مناسب، برنامه‌ریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته باشند.
در صورتی که این بیماران در مرحلة بهبود، از تغذیة مناسب برخوردار نباشند از نظر مکانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر عمل کرده و به خوبی نمی‌توانند با تغییرات حاصله از نظر سبک زندگی روزانه در این ماه کنار بیایند. در نتیجه با عود و یا تشدید علائم بیماری مواجه می‌شوند که به همین دلیل توصیه می‌شود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یک ماهه خودداری کنند.

برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه

با توجه به این که در ماه مبارک رمضان، افراد در معرض کم آبی شدید قرار گرفته و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع می‌شود، بنابراین در این ماه برای پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه و سیستم ادراری، باید مبادرت به مصرف مایعات بیشتری در سحر و افطار نمایند.
همچنین، افرادی که تشکیل سنگ‌های ادراری در آن‌ها فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت 6 ماه داشته‌اند و یا هم اکنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است موارد احتیاط را در زمینة مصرف مایعات رعایت نمایند.
اما روزه‌دارانی که فقط یک نوبت سنگ ادراری درمان شده داشته‌اند، به شرط مصرف آب فراوان بین افطار تا سحر می‌توانند روزه بگیرند، هر چند تحت نظر بودن این افراد توسط پزشکان نیز بسیارضروری است.

برای بیماران کلیوی

بیماران کلیوی که تحت درمان دیالیز قرار گرفته‌اند، باید از روزه گرفتن خودداری کنند. با توجه به این که بیماران دیالیزی قدرت تطابق پرخوری و کم‌خوری را ندارند و بیشتر اوقات هم کم‌اشتها هستند، از نظر پزشکی، قادر به روزه گرفتن نیستند.

برای سلامت گوارش

مصرف نان، پنیر، سبزی و مایعات همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام برای جلوگیری از ولع پس از افطار، 2ساعت بعد توصیه می شود.
علاوه بر افطار، درخصوص سحر نیز خوردن غذای کامل توصیه می‌شود. خوردن غذای سحر ضمن افزایش کارایی روزانه، از بروز صدمات سیستم عصبی، چشم و قلب جلوگیری می‌کند. سحری باید شامل یک وعده غذای کاملِ سبک و سرخ نشده باشد.